Cảnh giác với các ứng dụng (app) vay tiền quảng cáo trên mạng

Trong thời gian gần đây, hàng loạt ứng dụng (app) vay tiền nhanh quảng cáo rầm rộ trên các mạng xã hội (Facebook, TikTok, Youtube…) và các kết quả tìm kiếm của Google với lời chào mời hấp dẫn như “duyệt vay nhanh chóng”, “thủ tục đơn giản”, “không cần gặp mặt”, “không cần chứng minh thu nhập”, “giải ngân ngay”... Tuy nhiên, người dân nên hết sức cảnh giác và tìm hiểu kỹ về các app này trước khi thực hiện vay tiền để tránh gặp phải các rủi ro đáng tiếc.

Hiện nay ngoài một số ít các công ty tài chính, tổ chức tín dụng lớn, được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cấp phép, đã phát triển ứng dụng riêng để phục vụ nhu cầu vay vốn nhanh của người dân. Phần lớn các app vay tiền đăng quảng cáo rầm rộ trên mạng là biến tướng của “tín dụng đen” thời đại 4.0 hoặc lừa đảo.

Có nhiều quảng cáo app cho vay tiền online, không cần thế chấp, không làm hồ sơ vay... đánh trúng tâm lý người dân như: giải ngân, thủ tục nhanh gọn, không cần chứng minh thu nhập. Ví dụ như ứng dụng (app) Tự Do, Độc lập, Nano, Gola, NamLoan, BlueVay, AppleLoan, SunLoan, MunLoan, Pedong, BeeLoan, reddong, HotDong…

Người vay chỉ cần dùng điện thoại di động tải ứng dụng về rồi cài đặt. Sau đó, người vay làm theo hướng dẫn nhưng không biết để vay được tiền phải cho phép ứng dụng đó truy cập vào danh bạ điện thoại, hình ảnh cá nhân và thu thập thông tin người dùng thiết bị. Hình thức cho vay là chỉ thanh toán ngắn hạn trong vòng 7-10 ngày với lãi suất cao.

Thường chủ các app cho vay là người nước ngoài và đã tạo nhiều app để cho vay. Sau đó, những người này thuê người Việt Nam làm giám đốc điều hành, phân công app cho vay với nhiều bộ phận như bộ phận thẩm định vay; bộ phận quản lý hệ thống: dữ liệu nhân viên, dữ liệu khách hàng và phân công công việc hàng ngày; bộ phận nhắc nợ và thu nợ đúng hạn, bộ phận quản lý nhân viên đòi nợ…

Nếu khách hàng chậm trả, nhân viên các app sẽ gọi điện nhắc nợ. Nếu không đòi được, các app vay sẽ bán nợ cho công ty luật núp bóng, công ty mua bán nợ, công ty tài chính… để tiếp tục đòi nợ bằng thủ đoạn gọi điện khủng bố, đe dọa người thân, ghép ảnh vu khống đăng lên mạng xã hội nhằm bôi xấu, hạ thấp uy tín, danh dự người vay và người thân.

Khi đã vay tiền từ các ứng dụng này thì nạn nhân sẽ phải đối mặt với nhiều hậu quả và hệ lụy:

- Lãi suất “cắt cổ” trên trời: Khoản vay ban đầu có thể nhỏ, nhưng với các loại “phí dịch vụ”, “phí tư vấn”, “phí trễ hạn” được cộng dồn, lãi suất thực tế có thể lên đến 1.000% - 2.000%/năm. Từ một khoản nợ vài triệu có thể tăng lên hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng, khiến nạn nhân không bao giờ có khả năng trả hết.

- Bị chiếm đoạt và sử dụng dữ liệu cá nhân: Khi cài đặt các app này là việc phải cấp quyền truy cập vào toàn bộ dữ liệu trên điện thoại: danh bạ, hình ảnh, tin nhắn, vị trí, tài khoản mạng xã hội... Đây chính là “con tin” mà các đối tượng sẽ sử dụng để khống chế và đe dọa nạn nhân.

- Bị khủng bố, đe dọa và bôi nhọ danh dự: Đây là kịch bản chung cho tất cả nạn nhân. Khi chậm trả nợ, các đối tượng sẽ bắt đầu chiến dịch khủng bố, tấn công tinh thần.

- Bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Nhiều trường hợp, sau khi dụ nạn nhân làm hồ sơ, các đối tượng còn vẽ ra các lý do như “sai thông tin”, “cần phí xác minh”... để yêu cầu chuyển thêm tiền và chiếm đoạt.

Đặc điểm, dấu hiệu nhận biết của các app lừa đảo, “tín dụng đen”:

- Không yêu cầu chứng minh tài chính, duyệt vay siêu nhanh: Quảng cáo “vay dễ, chỉ cần CMND”, “duyệt vay trong 5 phút”, không kiểm tra thu nhập. Đây là chiêu dụ người nhẹ dạ, vì vay tín chấp hợp pháp luôn có quy trình kiểm tra rõ ràng.
         - Yêu cầu chuyển khoản trước để được giải ngân: Được gọi là “phí bảo hiểm”, “phí giải ngân”, “phí xác thực tài khoản”, các đối tượng lừa đảo sử dụng các chiêu trò để yêu cầu người vay chuyển khoản trước để được giải ngân. Cần lưu ý, đây là dấu hiệu lừa đảo điển hình, vì vay tiền không bao giờ phải chuyển tiền trước.

- Ứng dụng không có trên CH Play / App Store chính thức: Các đối tượng lừa đảo thường dẫn dụ người vay cài đặt các ứng dụng giả mạo, không có trên kho ứng dụng chính thức của nhà phát hành (thông thường yêu cầu cài qua đường link lạ hoặc file APK). Các ứng dụng này có thể chứa mã độc, nhằm lấy cắp dữ liệu cá nhân và danh bạ của người dùng, phục vụ mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

- Lãi suất “mập mờ”, không minh bạch: Ban đầu các đối tượng sẽ đưa ra mức lãi suất thấp, nhưng sau khi vay, bị hại sẽ bị tính lãi “cắt cổ” kèm nhiều khoản phí bổ sung, khiến khoản vay bị phình to nhanh chóng.

- Gọi điện, nhắn tin đe dọa, khủng bố tinh thần: Khi bạn không trả đúng hạn (hoặc không vay mà vẫn bị đòi), chúng sẽ gọi người thân, bạn bè, đồng nghiệp, gửi ảnh cá nhân, bịa đặt thông tin để đe doạ, khủng bố, ép trả tiền.

- Yêu cầu cấp quyền truy cập toàn bộ danh bạ, hình ảnh: đây là cách để nhanh chóng nhất để đối tượng lừa đảo lấy dữ liệu cá nhân làm công cụ đe dọa, bôi nhọ. Yêu cầu cấp quyền truy cập danh bạ, tin nhắn, ảnh, micro, vị trí... ngay khi cài đặt app.

- Quảng cáo và giải ngân qua mạng xã hội, không có văn phòng giao dịch. Bên cạnh đó, các đối tượng lừa đảo đang sử dụng nhiều chiêu trò tinh vi để chiếm đoạt tài sản của người dân. Chúng giả mạo các công ty tài chính uy tín nhằm tạo lòng tin, đồng thời thiết lập ứng dụng và website giả mạo giống hệt thật để đánh lừa người dùng. Bằng cách tiếp cận trực tiếp qua Zalo, Facebook, tin nhắn SMS, chúng tạo cảm giác gần gũi, đáng tin cậy. Đặc biệt, kẻ gian thường hứa hẹn chắc chắn được duyệt vay, khiến nạn nhân chịu áp lực tâm lý và chuyển tiền theo yêu cầu. Khi đã có được hình ảnh chân dung, căn cước công dân (CCCD), chúng đe dọa, ép buộc trả tiền dù nạn nhân chưa vay hoặc chỉ vay một khoản rất nhỏ.

Cách phòng ngừa, tự bảo vệ bản thân:

- Tỉnh táo, cảnh giác và tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, không chuyển tiền cho bất kỳ ai khi chưa xác minh rõ ràng

- Tuyệt đối không nhấp vào các đường link và không tải bất kỳ app vay tiền nào từ quảng cáo trên mạng xã hội, tin nhắn rác.

- Khi thực sự cần vốn, hãy tìm đến các ngân hàng hoặc công ty tài chính được Ngân hàng Nhà nước cấp phép hoạt động. Họ có trụ sở, website, chính sách rõ ràng và hoạt động dưới sự giám sát của pháp luật.

- Kiểm tra kỹ thông tin pháp nhân trước khi quyết định vay, hãy tra cứu tên công ty, mã số thuế trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Một tổ chức lừa đảo sẽ không có các thông tin này.

- Nếu ứng dụng yêu cầu quyền truy cập vào danh bạ, tin nhắn, hình ảnh, micro, vị trí... thì đây là dấu hiệu cực kỳ nguy hiểm. Không có lý do gì một ứng dụng tài chính lại cần những quyền này.

- Không bao giờ gửi ảnh CCCD/CMND, sổ hộ khẩu, sao kê lương hay bất kỳ thông tin nhạy cảm nào cho người lạ qua mạng.

Cách xử lý khi không may “sập bẫy”:

- Không chuyển thêm bất kỳ khoản tiền nào cho chúng, dù là tiền gốc, lãi hay các loại phí vô lý khác.

- Gỡ ngay lập tức app lừa đảo ra khỏi điện thoại. Sau đó, đổi tất cả mật khẩu email, mạng xã hội, tài khoản ngân hàng được liên kết.

- Lưu lại toàn bộ tin nhắn, hình ảnh, số điện thoại, ghi âm các cuộc gọi đe dọa... Đây là những bằng chứng quan trọng để tố cáo.

- Nhanh chóng mang toàn bộ bằng chứng đã thu thập được đến trình báo tại cơ quan Công an địa phương nơi bạn cư trú.

- Chủ động thông báo cho gia đình, bạn bè, đồng nghiệp về việc bạn đang bị các đối tượng xấu lợi dụng thông tin để khủng bố, để mọi người cảnh giác và không bị mắc lừa.